ARCHIWUM SPOŁECZNE PIX.HOUSE

Ukraina 1889-1914 | szklane negatywy

Ukraina /1889-1914/

fotograf nieznany/ podpis: Фотограф любитель П.В.K, czyli fotograf amator P.W.K

Zbiór szklanych negatywów w formatach 10x14cm, 13x18cm i 18x24cm z około 1889-1914 roku. Negatywy zostały wykonane na dzisiejszym terytorium Ukrainy, w okolicy miejscowości Kamieniec Podolski i Odessa. Fotograf był najprawdopodobniej zaawansowanym amatorem. Świadczą o tym świetnie naświetlone i zakomponowane kadry oraz zaawansowane techniki retuszu, które można dostrzec na szklanych negatywach. Zbiór był w posiadaniu mieszkańca Zielonej Góry, który był członkiem Związku Osadników Wojskowych na Ziemiach Odzyskanych. Brał udział w obronie Warszawy w 1939 roku, później wstąpił do tworzonej na terenach ZSRR polskiej armii. Przeszedł szlak z Lenino do Berlina – te informacje można wyczytać z ankiety personalnej, która była w kartonie razem z negatywami. Zmarł kilka lat temu.

Pierwsi Polacy przybyli do Odessy tuż przed III rozbiorem Polski kiedy to na mocy ukazu cara Pawła I z lipca 1795 ponad 100 polskich rodzin szlacheckich przybyło do miasta z zamiarem poprawienia swojego bytu. W Odessie gościli między innymi Julian Ursyn Niemcewicz (Podróże historyczne) czy Józef Ignacy Kraszewski (Wspomnienia z Odessy, Jedysadu i Budżaku), a na zesłaniu także Adam Mickiewicz (Sonety odeskie). W Odessie działał także np. Seweryn Potocki, który pobudował tutaj w latach 1805-1810 pałac klasycystyczny, który istnienie do dnia dzisiejszego przy ul. Sofijskiej i od 1899 mieści Muzeum Sztuk Plastycznych, oraz polski wynalazca Stefan Drzewiecki. Znanymi polskimi architektami działającymi w Odessie byli Feliks Gąsiorowski i Lew Włodek. Na początku XX wieku powstał w Odessie Dom Polski. W mieście istniały dwie księgarnie polskie, ostatnią zamknięto dopiero w 1990 mroku. Jedną z największych aptek prowadzili Gajewski i Popowski. Działało tu wielu polskich lekarzy, adwokatów i inżynierów.

W 1897 roku Polaków w mieście żyło 17.395 i stanowili oni liczebnie taką samą populację jak mieszkający tu Ukraińcy. Przed wybuchem I wojny światowej Polaków żyło w mieście ok. 25-30 tys. Najwięcej w mieście znajdowało się Rosjan i Żydów. W roku 1913 wybitny polski kompozytor i pedagog Witold Maliszewski był założycielem i pierwszym dyrektorem Konserwatorium w Odessie. Polacy z Odessy zostali zdziesiątkowani w okresie stalinowskich czystek w latach 30 XX wieku.

Hachenburg (Niemcy) około 1900 | szklane negatywy

Hachenburg (Niemcy) /około 1900/

fotograf nieznany

W naszych zbiorach znalazło się 65 oryginalnych, szklanych negatywów formatu 4x5cm, wykonanych w niemieckim mieście Hachenburg i w jego okolicy. Zdjęcia przedstawiają codzienne życie, prawdopodobnie jednej rodziny, portrety ludzi, widoki wiejskie i wydarzenia z początku XX wieku (otwarcie stacji kolejowej, powódź) o których możemy znaleźć wzmianki w historii miasta. Jest też kilka zdjęć z wakacyjnych wyjazdów. Sądzimy, że fotograf był amatorem, blisko związanym z bohaterami zdjęć. Negatywy są zachowane w dobrym stanie. Zdjęcia są interesujące chociażby z tego powodu, że sposób fotografowania był swobodny, zbliżony do współczesnego. Sądzimy, że fotograf nie używał statywu (lub używał go sporadycznie) i dzięki temu obrazy są bardzo autentyczne i szczere. Nie wiemy w jaki sposób negatywy trafiły do Polski.
Hachenburg – miasto w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, w powiecie Westerwald, siedziba gminy związkowej Hachenburg. Liczy 5 695 mieszkańców.

Kraków około 1900 | szklane negatywy

Kraków /około 1900/

fotograf nieznany 

Zestaw 11 szklanych negatywów trafił do nas z Krakowa. Znalezione w starej szafie pochodzącej z likwidowanego strychu. Płyty w formacie 13×18 cm przedstawiają żołnierzy i wykonane są, sądząc po ubiorach, mundurach i wielkości negatywów, około roku 1900. Niestety, większość jest dość mocno zniszczona.

„Po upadku powstania listopadowego Kraków, jako jedyne miasto Księstwa zachował autonomię. W 1846 r. znalazł się ponownie w granicach cesarstwa austriackiego. Pomimo okupacji miasto cieszyło się stosunkowo dużą swobodą. Na miejscu zburzonych murów obronnych utworzono Planty, powstawały nowe dzielnice poza dotychczasowym obrębem miasta. W tym czasie Kraków stał się też symbolem i centrum polskości, duchową stolicą kraju. Rozwijały się instytucje naukowe i kulturalne. Zbliżająca się wojna z Rosją przyczyniła się do nasilenia ruchów niepodległościowych. W 1910 r. powstało paramilitarne Towarzystwo „Strzelec”, działały legalnie prawie wszystkie partie polityczne. 6 sierpnia 1914 r. z krakowskich Oleandrów wyruszyła Pierwsza Kompania Kadrowa. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Kraków stał się ważnym ośrodkiem administracji, kultury i sztuki. Dynamicznie zaczął się rozwijać przemysł.” *

* źródło: krakow.pl

Wielkopolska | około 1890-1910

Wielkopolska / około 1890-1910 /

Nasze zbiory wzbogaciły się o zestaw 90 archiwalnych zdjęć, wykonywanych przez wielkopolskich fotografów-rzemieślników. Na każdym zdjęciu znajduje się nazwa zakładu fotograficznego i często nazwiska portretowanych osób.

Bractwo Wstrzemięźliwości parafii Archikatedralnej  | Poznań, 1930-32

Dzięki uprzejmości pana Jacka Marcinkowskiego nasze Archiwum wzbogaciło się o zestaw zdjęć dokumentujących działalność  Bractwa Wstrzemięźliwości parafii Archikatedralnej w Poznaniu. Fotografie zostały wykonane w latach 1930-1932.

Archiwalne zdjęcia poznańskiej rodziny na szklanych negatywach. Około 1915-1936.

Otrzymaliśmy możliwość dysponowania 140 szklanymi negatywami z lat 1915-1936, na których zapisano historię jednej z poznańskich rodzin. Po digitalizacji prezentujemy fragment tego wyjątkowego archiwum.

PROJEKT JEST REALIZOWANY DZIĘKI WSPARCIU MIASTA POZNAŃ

PROJEKT REALIZOWANY W RAMACH STYPENDIUM ARTYSTYCZNEGO MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO 

Opieka merytoryczna: Mariusz Forecki

Realizacja: Adrian Wykrota